یونی سواپ یه صرافی غیرمتمرکز برای تبدیل انواع رمزارزهاست. به کمک این صرافی می‌تونید بدون نیاز به ثبت‌نام و احراز هویت، توکن‌های مختلف رو خرید و فروش و یا در اصطلاح، سواپ (Swap) کنید. در ادامه به آموزش صرافی یونی سواپ (Uniswap) می‌پردازیم تا به راحتی بتونید از قابلیت‌های این صرافی استفاده کنید.
خوبه که قبل از شروع آموزش صرافی یونی سواپ، با مفهوم و نحوه عملکرد دِکس‌ها آشنا بشیم. صرافی غیرمتمرکز یا Decentralized Exchange که به اون دِکس (DEX) هم گفته میشه، یه پلتفرم برای تبدیل یا ترید توکن‌های مختلف روی یک بلاکچینه. توی یه دکس مثل یونی سواپ، می‌تونید یه توکن مثلا BNB را بدید و به جاش USDT بگیرید؛ بدون ثبت نام، بدون احراز هویت، تمیز و پاکیزه!
دِکس در حقیقت یه اپلیکیشن غیرمتمرکز یا Decentralized App در حوزه امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) محسوب میشه. این اپلیکیشن، شامل چندین قرارداده هوشمنده که روی بلاکچین نوشته شده و اجرا میشن. یه قرارداد هوشمند، چند خط کُد نویسیه که تعیین می‌کنه در صورت برقرارشدن چه شروطی، چه اتفاقی در بلاکچین رقم بخوره! همین!
با این توضیحات، صرافی Uniswap یه دکسه که ابتدا روی بلاکچین اتریوم پیاده‌سازی شد و مختص سواپ توکن‌های اتریومی (یا همون توکن‌های ERC20) بود. این پلتفرم حالا از ۱۳ شبکه دیگه از جمله پالیگان، آربیتروم، آپتیمیزم، بیت، بی‌ان‌بی، بلست، آوالانچ و … پشتیبانی می‌کنه و دیگه فقط محدود به یه بلاکچین نیست.
اگه دوس دارید با سایر دکس‌ها و قابلیت‌های جذابشون آشنا بشید، حتما به صفحه بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز سربزنید. ما دکس‌های معروف دیگه‌ای مثل پنکیک سواپ (PancakeSwap) و ریدیوم (Raydium) رو هم آموزش دادیم که خیلی باحال و کارراه بندازن.
قبل از اینکه طرز کار دکسُ بگیم، اول باید عملکرد صرافی‌های متمرکز رو خوب درک کنیم. وقتی میخوایم یه ارزی رو توی این پلتفرم‌ها بفروشیم، اون طرف ماجرا، باید فردی حاضر باشه دارایی ما رو بخره، و برعکس اگه خریدار باشیم، باید یکی وجود داشته باشه که به ما بفروشه! تا اینجا همه چیز بدیهی بود.
صرافی متمرکز، محلی رو ایجاد کرده که کاربرها بتونن با هم خرید و فروش کنن. فروشنده‌ها و خریدارها، سفارشات خودشونو توی محلی به نام دفتر سفارش (Order Book) ثبت می‌کنن و کار صرافی اینه که سفارش‌های متضادی که قیمت برابر دارن رو اجرا کنه؛ اینطوری خرید و فروش‌ها انجام میشه. حالا به نظر شما، این فرآیند توی صرافی غیرمتمرکز یا دکس، چطوری انجام میشه؟
دکس‌ها چیزی به نام «دفتر سفارش» ندارن و به جاش از مکانیزمی به نام «بازارساز خودکار» یا Automated Market Maker یا همون AMM استفاده می‌کنن. بازارساز خودکار با استفاده از مفهومی به نام «استخر نقدینگی» یا Liquidity Pool، نقدینگی لازم برای انجام معاملات رو تامین و قیمت‌ها رو مدیریت می‌کنه. سخت شد؟ نگران نباشید.
همونطور که توی صرافی‌های متمرکز، بازارهای مختلف مثل BTC/USDT و ETH/USDT داریم، توی دکس‌ها، استخرهای نقدینگی جایگزین بازارهای مختلف هستن. مثلا استخر ETH/USDT محل خرید و فروش یا در اصطلاحِ دکس‌ها، محل سواپِ (Swap) دو رمزارزِ اتریوم و تتره.
منطق بازارساز خودکار اینطوریه که میان توی یه استخر که از یه جفت ارز مثل اتریوم و تتر تشکیل شده، هر کدوم از توکن‌ها رو به مقدار مساوی واریز می‌کن. مثلا 1 میلیون دلار ETH و 1 میلیون دلار USDT. الان استخر ETH/USDT در مجموع 2 میلیون دلار نقدینگی داره. هر بار که یه کاربر تراکنش خرید ETH ارسال کنه، کمی از ETH استخر برداشت میشه و به جاش کمی USDT به استخر واریز میشه.
نکته اینجاس که هر چی تراکنش کاربر بزرگتر باشه، تعادل یا نسبت بین دو ارز موجود در استخر رو بیشتر بهم می‌زنه و قیمت دارایی اصلی، بیشتر نوسان می‌کنه.
عده‌ای که نقدینگی لازم استخرهارو تامین می‌کنن، از کارمزد معاملات اون استخر، درآمد بدست میارن. اگر زمانی قیمت یه رمزارز در دکس با قیمت اون در سایر بازارها متفاوت بشه، آربیتراژکارها سریع وارد عمل میشن و اون رمزارز رو از جای ارزان می‌خرن تا در جای گران بفروشن و اینطوری دوباره تعادل قیمت برابر میشه.
در ادامه آموزش صرافی یونی سواپ، میخوایم با امکانات این صرافی آشنا بشیم. درسته که اصلی‌ترین سرویس یونی سواپ، قابلیت سواپ (یا تبدیل) توکن‌های مختلف به همدیگه‌س، اما این صرافی خیلی پیشرفت کرده و کلی سرویس جذاب به کاربرها ارائه میده. طور کلی، امکانات یونی سواپ شامل این موارد هستن:
نکته مهم: به طور کلی برای معامله توی دکس‌ها، باید رمزارزهاتون توی یه کیف پول Web3 مثل تراست والت (Trust Wallet) یا متامسک (Meta Mask) باشه، اما ازونجایی که نسخه موبایل یونی سواپ، خودش یه والت اختصاصی محسوب میشه، نیازی به سایر کیف پول‌ها ندارید. فقط قبلش باید برید توی یه صرافی ایرانی، ریال بدید و کریپتو بخرید. در ادامه اون کریپتو مثل BNB یا هر چیز دیگه رو از صرافی انتقال بدید به والت یونی سواپ (نسخه موبایل) و در نهایت برید سراغ تبادل توکن‌ها.
اپلیکیشن موبایل یونی سواپ رو از بازارهای معتبر مثل گوگل پلی و اپ استور دانلود و نصب کنید. اگه بهتون اخطار که این برنامه برای کشور شما در دسترس نیست، IP کشور رو در VPN خودتون تغییر بدید و مجدد امتحان کنید.
بعد از نصب، با فیلترشکن روشن، وارد برنامه میشیم و Create a wallet رو می‌زنیم.
در ادامه، اگه دلتون بخواد می‌تونید یه نام کاربری (Username) منحصربه‌فرد برای این اکانتتون انتخاب کنید. این نام کاربری همون آیدی شما در یونی سواپ خواهد بود و می‌تونه به جای آدرس‌های طولانی، مورد استفاده قرار بگیره.
در ادامه اجازه ارسال نوتیفیکیشن رو فعال کنید و همچنین پیشنهاد میشه اثر انگشت رو هم فعال کنید.
تموم شد. اکانت شما ساخته شد. خداییش مراحل رو خیلی ساده و روان طراحی کردن. آدم لذت می‌بره.
مهم‌ترین کار بعد از ساخت کیف پول جدید، بکاپ گرفتن از کلمات بازیابیه. کیف پول‌های ارز دیجیتال بر اساس این کلمات ساخته میشن و هر کسی که اونها رو داشته باشه، می‌تونه هر زمان که دلش بخواد، به دارایی‌های اون کیف پول دسترسی داشته باشه. در ادامه آموزش صرافی یونی سواپ، نحوه بکاپ گرفتن از کلمات بازیابی رو بهتون نشون میدیم.
روی علامت تنظیمات در بالا سمت راست بزنید و وارد قسمت Recovery phrase بشید.
اینجا مدام بهتون اخطار میده که حواستون باشه این کلمات رو کسی نبینه و حتما روی کاغذ بنویسید و اسکرین شات نگیرید و این صحبتا. این توصیه‌ها برای حفظ امنیت دارایی‌های شماست پس جدی بگیرید.
نکته: اگه به هر دلیلی، گوشی موبایلتونو از دست بدید یا برنامه Uniswap از روی گوشیتون پاک بشه، از طریق این ۱۲ کلمه، مجدد می‌تونید توی یه گوشی دیگه، به دارایی‌های همین کیف پولتون دسترسی داشته باشید. پس حسابی مراقبشون باشید.
توی کیف‌های غیرحضانتی، هر چند تا که دلتون بخواد می‌تونید اکانت مجزا با ۱۲ کلمه متفاوت داشته باشید. متاسفانه، یونی سواپ اینطوری نیست و فقط ۱ اکانت براتون ساخته میشه؛ در عوض می‌تونید آدرس‌های مختلفی داشته باشید که همشون توسط ۱۲ کلمه واحد، قابل بازیابی هستن!
در ادامه آموزش صرافی یونی سواپ و برای اضافه کردن کیف پول جدید، روی آیکون بالا سمت چپ اسم کیف پول، بزنید و دکمه Add wallet رو انتخاب کنید.
با انتخاب گزینه Create a new wallet، بلافاصه یه کیف پول جدید براتون ساخته میشه. فراموش نکنید که اولین کار بعد از ساختن کیف پول، یادداشت کردن کلمات بازیابی روی کاغذه. (همیشه پیشگیری بهتر از درمانه!)
اگه ۱۲ کلمه مربوط به کیف پول قبلی خودتونو داشته باشید، می‌تونید اونو توی کیف پول موبایلی یونی سواپ، بازیابی کنید. توجه داشته باشید که اپلیکیشن یونی سواپ، مالتی اکانت نیست و در هر لحظه، فقط می‌تونه یک سری کلمات بازیابی رو ذخیره کنه. یعنی برای بازیابی، باید از اکانت فعلی خارج بشید. پس از توی اکانت فعلی موجودی دارید، قبل از بازیابی اکانت جدید، موجودیتونو جابه‌جا و یا کلمات بازیابیشون یه جا ذخیره کنید.
حالا در این مرحله از آموزش صرافی یونی سواپ و برای بازیابی کیف پول، روی آیکون بالا سمت چپ صفحه بزنید و Add wallet رو انتخاب کنید.
حالا باید آخرین گزینه یعنی Import a new wallet رو بزنید. بعدش بهتون اخطار میده که برای ایمپورت کردن والت، باید اکانت فعلی پاک بشه. همون توصیه‌ای که بالا مطرح کردیم. بعد از مدیریت مناسب اکانت فعلی، دکمه Continue رو بزنید.
گزینه اول یعنی Import a wallet رو انتخاب کنید و در ادامه، کلمات بازیابی رو به ترتیب وارد کنید. کلمات باید با حروف کوچک نوشته بشن و بین اونها یه فاصله (Space) بزنید. در نهایت دکمه Continue رو بزنید.
بعد از چند ثانیه، اگه کلمات رو درست تایپ کرده باشید، اکانت شما پیدا میشه و مجدد Continue رو بزنید تا وارد اکانتتون بشید.
بعد از کارهای مقدماتی مثل نصب اپلیکیشن یونی سواپ و ساخت کیف پول، حالا باید نحوه واریز رمزارز به یونی سواپ و همچنین برداشت رمزارز از اون رو یاد بگیریم.
برای کریپتو به کیف پول موبایلی یونی سواپ، باید در صفحه اصلی، دکمه Receive رو بزنیم و در ادامه، آدرس خودمونو کپی کنیم.
نکته: توجه داشته باشید که درسته که یونی سواپ از چندین بلاکچین مختلف پشتیبانی می‌کنه، اما ازونجایی که تمام این بلاکچین‌ها از نوع EVM Compatible یا سازگار با ماشین مجازی اتریوم هستن، آدرس کیف پول شما در تمام این شبکه‌ها یکسانه!
بعد از کپی کردن آدرس، می‌تونید از صرافی یا کیف پولی که توش موجودی دارید، یه مقدار رمزارز به این آدرس یونی سواپ بفرستید. برای مثال، ما کیف پول یونی سواپ رو با مقداری تتر (USDT) روی شبکه BNB Chain شارژ می‌کنیم.
قبل از برداشت لازمه که بدونید کارمزد باید با چه توکنی پرداخت بشه. الان تتر ما روی شبکه بایننسه، پس باید توی همین کیف پول، یذره BNB برای پرداخت کارمزد داشته باشیم. توکنی که قراره جابه‌جا بشه، روی هر شبکه‌ای که باشه، کارمزد تراکنش باید به صورت کوین اصلی اون شبکه پرداخت بشه.
برای برداشت رمزارز از کیف پول یونی سواپ، کافیه دکمه Send رو بزنید و در ادامه، آدرس مقصد رو در کادر بالای صفحه وارد کنید. اگه آدرس معتبر باشه، می‌تونید انتخابش کنید و در ادامه Confirm رو بزنید.
حالا باید نوع توکن و تعدادش رو برای ارسال مشخص کنیم. از بالا سمت راست، توکن USDT رو انتخاب می‌کنیم و بعد از وارد کردن تعداد، گزینه Review transfer رو می‌زنیم.
قبل از تایید نهایی، یبار دیگه باید جزئیات رو بررسی کنیم و یه نگاهی به آدرس مقصد و مقدار کارمزد بندازیم. اگه همه چی اوکی باشه، با زدن Confirm send، تراکنش مربوطه انجام میشه. ایزی.
به قسمت مهم آموزش صرافی یونی سواپ رسیدیم و حالا میخوایم نحوه سواپ توکن‌ها رو در این صرافی غیرمتمرکز یاد بگیریم. دکمه Swap رو از پایین صفحه بزنید ببینیم داستان از چه قراره.
هر چقدر از سادگی و زیبایی طراحی اپلیکیشن یونی سواپ بگیم، کم گفتیم. انصافا شما دیزاین رو ببینید. آیکیو کاربر اگه در طیف بحرانی هم باشه، می‌تونه اینجا تراکنش بزنه!
فقط کافیه توکنی که می‌خواید بدید و توکنی که می‌خواید دریافت کنید رو مشخص کنید. برای مثال، ما الان میخوایم USDT بدیم رمزارز CAKE دریافت کنیم. مطابق تصویر زیر توکن‌ها رو انتخاب و بعد از مشخص کردن تعداد، دکمه Review رو می‌زنیم.
حالا باید جزئیات تراکنش رو بررسی کنیم. اگه دکمه Show more رو بزنیم، اطلاعات بیشتری بهمون نمایش داده میشه. این اطلاعات شامل:
خلاصه که در نهایت، با ذکر نام آن حضرت، دکمه Swap رو می‌زنیم و بعد از تایید اثر انگشت، منتظر میشیم تا سواپ انجام بشه.
ممکنه بعد از تایید، بهتون اخطار بده که تراکنش به دلایل مختلف انجام نشد. در این حالت باید مجدد سواپ رو انجام بدید. بعد از اتمام موفقت‌آمیز سواپ، توکن CAKE به کیف پولمون اضافه شد.
تا اینجای آموزش صرافی یونی سواپ، کلیه قابلیت‌هایی که در نسخه موبایل Uniswap ارائه میشد رو باهم یاد گرفتیم. چندتا قابلیت دیگه مثل سفارش محدود (Limit Order) و تامین نقدینگی در استخرها رو باید در نسخه دسکتاپ و یا از طریق مرورگر دیفای در کیف پول‌هایی مثل تراست والت (Trust Wallet) و یا بیت گت والت (Bitget Wallet) بررسی کنیم.
نکته: چندین بار تلاش کردیم از طریق مرورگر دیفای در بخش Discover کیف پول تراست والت، وارد صرافی یونی سواپ بشیم و کیف پول موبایلی یونی سواپ رو به سایت این صرافی متصل کنیم که ارور داد و متصل نشد.
ما ادامه بازی رو توی مرورگر کروم موبایل انجام میدیم. پس همچنان پای منبر باشید که هنوز کار تموم نشده.
از طریق مرورگر کروم در گوشی، وارد سایت اصلی یونی سواپ میشیم. گزینه Connect رو می‌زنیم و Uniswap Mobile رو انتخاب می‌کنیم. دوباره گزینه Connect رو می‌زنیم تا سایت صرافی به کیف پول متصل بشه.
بعد از اتصال کیف پول، از قسمت سواپ، سربرگ Limit رو انتخاب می‌کنیم. اینجا میشه سواپ از نوع سفارش محدود انجام داد. منظور از سفارش محدود اینه که حالا می‌تونیم علاوه بر مقدار، قیمت دلخواد خودمونو برای انجام تراکنش، ثبت کنیم تا هر زمان که قیمت بازار به قیمت مد نظر ما رسید، سفارش سواپ ما انجام بشه.
نکته: تا این لحظه، سواپ از نوع لیمیت، فقط برای توکن‌های شبکه اتریوم ارائه میشه!
برای مثال، میخوایم USDT پرداخت کنیم و در ازاش BNB بگیریم. بعد از انتخاب USDT و BNB، می‌تونیم در بالای صفحه، نرخ تبدیل یا قیمت مد نظر خودمونو وارد کنیم. در حال حاضر، هر واحد BNB برابر با ۶۰۰ تتر هست. اگه میخوایم BNB رو ارزون‌تر، مثلا ۵۹۹ دلار بخریم، باید در عدد ۵۹۹ رو در کادر بالا بنویسیم.
یونی سواپ، سفارش محدود ما رو تا یه مدتی نگه‌داری می‌کنه. این مدت زمان رو می‌تونیم از گزینه‌های پایین صفحه انتخاب کنیم. ۴ تا انتخاب داریم: ۱ روز، ۱ هفته، ۱ ماه و ۱ سال.
یکی از راه‌های کسب درآمد منفعل از رمزارزها، مشارکت در استخرهای دکس‌هاست. به این کار تامین نقدینگی گفته میشه و در ازای این مشارکت، بخشی از کارمزد تراکنش‌های استخر، به تامین‌کننده‌های نقدیگی پرداخت میشه.
در ادامه آموزش صرافی یونی سواپ، نحوه تامین نقدیگی در این صرافی را یاد می‌گیریم. برای این منظور، از منو بالای صفحه، وارد گزینه Pools میشیم و در ادامه، گزینه Explore pools رو می‌زنیم.
اینجا لیست تمام استخرهای یونی سواپ رو مشاهده می‌کنیم. هر استخر شامل دو توکنه و برای مشارکت، باید ارزش برابری از هر دو توکن رو داشته باشیم.
اول باید استخر مد نظرمون رو انتخاب کنیم. با توجه به نوع توکن‌هایی که الان در کیف پولمون داریم، استخر CAKE/USDT رو انتخاب می‌کنیم. این توکن‌ها روی شبکه BNB Chain هستن. پس راحت‌تره که اول شبکه رو بذاریم روی BNB و در ادامه، استخر مدنظرمون رو از لیست انتخاب کنیم.
در صفحه مربوط به استخر نقدینگی Cake/USDT، اطلاعات آماری خوبی از حجم معاملات، تراکنش‌ها، میانگین سود سالانه، مجموع ارزش قفل‌شده و … وجود داره که حتما باید یه نگاه بهشون بندازید. برای مشارکت در این استخر، دکمه Add liquidity رو می‌زنیم.
حالا باید توکن‌ها رو انتخاب کنیم. به طور پیش‌فرض، Cake و USDT انتخاب شده. جالبه که اگه ما این توکن‌ها رو روی شبکه‌های دیگه مثل اتریوم و یا آولانچ هم داشته باشیم، بازم می‌تونیم ازشون برای تامین نقدینگی در این استخر استفاده کنیم!
پایین، دکمه Continue رو می‌زنیم. در این مرحله باید ابتدا محدوده قیمتی که میخوایم توی اون، از توکن‌های ما برای تامین نقدینگی استفاده بشه مشخص کنیم. این یه قابلیت پیشرفته‌س، ولی فعلا میذاریم رو گزینه Full range باشه و میریم به انتهای صفحه، جایی که باید تعداد توکن‌ها برای واریز به استخر رو مشخص کنیم.
وقتی تعداد یکی از توکن‌ها رو مشخص کنید، تعداد اون یکی به طور خودکار مشخص میشه. چون همونطور که گفتیم، ارزش دلاری هر دو توکن باید برابر باشه. این مفهوم بازارساز خودکار یا همون AMM هست که دکس‌ها بر اساس اون کار می‌کنن.
بعد از تعیین تعداد توکن‌ها، دکمه Review رو می‌زنیم و جزئیات تراکنش رو بررسی می‌کنیم. اگه همه چی اوکی بود، دکمه Create رو می‌زنیم.
بعد از چند ثانیه، اگه تراکنش با موفقیت اجرا بشه، توکن‌های ما وارد قرارداد هوشمند مربوط به این استخر میشن و ازین ببعد، روزانه، یه مقدار سود به ما تعلق می‌گیره که از کارمزد تراکنش‌های سواپ کاربرها از این استخر حاصل میشه.
بعد از چند هفته یا چند ماه، اگه خواستید توکن‌ها و سود خودتونو از این استخر خارج کنید، میاد همین جا و حالا به جای Add Liquidity، گزینه Remove Liquidity رو پیدا می‌کنید و میرید تو کارش.
آموزش صرافی یونی سواپ به پایان رسید. الان دیگه می‌تونید خیلی راحت از والت و دکس یونی سواپ برای تبدیل انواع توکن‌ها استفاده کنید و یا با تامین نقدینگی در استخرهای این دکس، درآمد کسب کنید.
حواستون باشه که مشارکت در استخرها، همیشه با ریسک‌هایی همراهه که مهم‌ترینشون، ضرر ناپایدار یا Impermanent loss هست. اگه نمی‌دونید داستان ضرر ناپایدار از چه قراره، یه سر به درس‌های کوتاهی که در صفحه «برای تازه‌واردها» براتون تهیه کردیم، بزنید.
